Wat zit er op je bord, en wat doet dat in je hoofd?
Soms voel je je futloos zonder duidelijk reden. Of je hebt ineens van die heldere momenten waarin alles logisch op zijn plek valt. En nee, het ligt niet altijd aan de maancyclus of te weinig slaap. Wat je eet speelt een grote rol in het geheel, zeker als het gaat om je hormonen, je energie en hoe je je mentaal voelt.
In de Week van de Mentale Gezondheid wil ik iets delen dat wat mij betreft niet vaak genoeg gezegd wordt: je brein houdt van planten. Plantaardige voeding zoals bonen, bessen, noten, groene bladgroente en alles wat je lijf voedt in plaats van vult.
Eten dat iets dóet
Een plantaardig voedingspatroon zit bomvol fytonutriënten*, vezels, gezonde vetten en complexe koolhydraten. Eten dat je hersenen energie geeft, je darmen blij maakt (en die zijn weer verbonden met je stemming), en je hormoonbalans ondersteunt. Door plantaardige voeding heb je minder last van dips en je krijgt meer rust in je lijf en hoofd.
Neem bijvoorbeeld omega-3 uit lijnzaad of walnoten. Of magnesium uit peulvruchten en bladgroenten. Of tryptofaan uit haver, dat je lichaam nodig heeft voor serotonine – je ‘geluksstofje’. Ze ondersteunen je stemming en hoe je je voelt. Zeker als je lijf onder druk staat, of als je in de overgang zit en je stemming alle kanten op schiet.
Een ander ritme
Wat ik merk bij mijzelf, maar ook bij anderen die dit ook al jaren doen, is dat plantaardig eten vaak zorgt voor een ander ritme. In je energie, maar ook in hoe je met jezelf omgaat. Je kiest bewuster. Je voelt sneller wat je nodig hebt. En je hebt meer tools op stressvolle dagen dan alleen koffie of een reep chocola of zak chips.
Dat wil niet zeggen dat alles perfect moet. Je hoeft niet 100% plantaardig te eten om verschil te merken. Begin gewoon eens met één maaltijd per dag. Kijk wat dat doet. Observeer hoe je je voelt. Je darmen communiceren continu met je brein. En ze houden van bonen.
Voeding als onderdeel van mentale zorg
Als we het hebben over mentale gezondheid, gaat het vaak over praten. Over therapie, coaching, ademhaling. Terecht! Maar je lijf hoort daar ook bij. Wat je erin stopt, hoe je ermee omgaat, hoe je luistert naar de signalen. Je kunt daarin veel doen. Dus stel jezelf eens de vraag:
Voed ik mijn brein vandaag?
Tips om je brein de voeden met plantaardige voeding
1. Begin de dag met tryptofaanrijke voeding
Tryptofaan zit o.a. in haver, tofu, pompoenpitten, walnoten en sesamzaad. Als je deze combineert met gezonde koolhydraten, zoals fruit of volkoren granen, vergroot je de opname in je brein. Voorbeeld: havermout met banaan, walnoten en een lepel lijnzaad.
2. Eet regelmatig iets met omega-3 uit planten
Omega-3 vetzuren ondersteunen de hersenfunctie en helpen bij het reguleren van stemming. Lijnzaad, chiazaad, hennepzaad en walnoten zijn goede bronnen. Voeg ze toe aan smoothies, salades of je ontbijt.
3. Zorg voor polyfenolen en flavonoïden
Deze plantenstoffen ondersteunen cognitieve functies en beschermen tegen ontstekingsprocessen in de hersenen. Je vindt ze in blauwe bessen, rode kool, kurkuma, groene thee, appel met schil, en pure cacao. Elke dag iets kleins uit deze categorie helpt al.
4. Drink voldoende water of kruidenthee
Zelfs milde uitdroging kan concentratie en stemming beïnvloeden. Zet een kan met water en een takje munt of schijf gember in het zicht. Zo blijf je vanzelf drinken over de dag heen.
5. Laat bewerkte suikers en ultra-bewerkt eten vaker staan
Suikerpieken kunnen zorgen voor stemmingswisselingen en verminderde focus. Vervang tussendoortjes stap voor stap door voedzamere alternatieven: een hand noten, hummus met rauwkost, een plak zelfgebakken bananenbrood zonder toegevoegde suiker.
6. Geef je darmflora elke dag iets te doen
Een gezond microbioom heeft direct invloed op hoe je je voelt. Gefermenteerde producten zoals zuurkool, kimchi, tempeh of plantaardige yoghurt dragen daaraan bij. Net als vezels uit groenten, peulvruchten en volkoren granen.
7. Maak eten tot een rustmoment
Niet multitasken tijdens de lunch of op doom-scrollen op je telefoon. Probeer echt even te zitten, te ademen, te proeven. Dat draagt bij aan vertering én aan een rustiger brein.
*Fytonutriënten zijn natuurlijke stofjes in planten die helpen om je lichaam te beschermen. Ze zitten vooral in kleurrijke groente, fruit, kruiden en peulvruchten, en werken bijvoorbeeld ontstekingsremmend of versterkend voor je immuunsysteem. Hoe meer variatie, hoe beter.
